De Kameleon bestaat echt in het Friese Terherne

Reportages

Geen reacties Reageer

 

Hotze de Roos – ik moet bekennen dat ik zijn naam niet kende. Toch zijn er meer boeken van zijn hand verkocht dan van Annie M.G. Schmidt. Zijn Kameleon-boeken over de Friese tweeling Sietse en Hielke zijn al tientallen jaren lang enorm populair.

Zelf werd De Roos in 1909 geboren in het Friese dorpje Langezwaag. Hij groeide op tussen de Friese slootjes en haalde samen met zijn broertje allerlei kattenkwaad uit. Geld voor een boot had zijn vader niet, dus daar kon Hotze alleen maar van dromen.

De Roos werd timmerman, maar tijdens de crisis van de jaren dertig raakte hij werkloos. Hij ging stukjes schrijven voor een krant voor en door werklozen en daar viel zijn talent voor het eerst op. Na de Tweede Wereldoorlog, toen hij was verhuisd naar het Noord-Hollandse Krommenie, verscheen zijn eerste boek: De schippers van de Kameleon. Uitgeverij Kluitman vroeg om een vervolg, dus dat schreef hij. En nog een, en nog een…

kameleon-terherne-werkkamer-hotze-de-roos

De boekenreeks

De boeken gaan over een Friese tweeling: Sietse en Hielke Klinkhamer. Ze wonen in het dorpje Lenten en beleven allerlei avonturen met hun boot, de Kameleon. Hotze de Roos gebruikte elementen uit zijn eigen leven voor de verhalen, niet alleen uit Friesland, maar ook uit Krommenie, zoals molen ‘De Woudaap’. De grappen die hij hoorde toen hij timmerman was, laat hij vaak vertellen door Gerben Zonderland.

Uiteindelijk schreef Hotze de Roos maar liefst 60 delen. Er werden er heel veel verkocht: 13 miljoen tot de dood van Hotze de Roos in 1991. Dat was meer dan welke andere Nederlandse auteur dan ook. Na zijn dood schreef de directeur van Kluitman, Piero Stanco, onder het pseudoniem P. de Roos nog drie boeken. Daarna volgden er nog drie door Fred Diks. Er zijn ook vertalingen naar het Fries en het Duits gemaakt, en er zijn speciale juniorboeken en stripboeken.

Op het witte doek

In 2003 en 2005 werden twee films gemaakt over De Kameleon. Hierin zien we allerlei personages uit de boeken terug: natuurlijk Sietse en Hielke en hun ouders, maar ook bijvoorbeeld Gerben Zonderland, Kees van de Woudaap en veldwachter Zwart. Vooral de eerste film, De schippers van de kameleon, is gebaseerd op de boeken. Alleen het vriendje van de tweeling, Cor, is veranderd in een meisje: Esther. In de tweede film, De Kameleon 2, hebben de filmmakers veel van het verhaal zelf bedacht. De films zijn deels opgenomen in Terherne, maar ook in IJlst, Eanewoude en West-Friesland.

kameleon-terherne-smederij-klinkhamer

Terherne als Kameleondorp

Ondanks het enorme succes ontving Hotze de Roos tijdens zijn leven nooit een prijs voor zijn werk. Tijdens de kinderboekenweek van 1980 vonden de kinderen van basisschool It Kampke in het Friese dorpje Terherne dat dit moest veranderen. Ze kochten een zilveren pen voor hem en nodigden hem uit in hun dorp. Daar vroegen de kinderen hem of Lenten in werkelijkheid Terherne was, waarop De Roos antwoordde dat dat best wel eens zo zou kunnen zijn.

Vanaf dat moment veranderde Terherne steeds meer in ‘Kameleondorp’. Het idee om op een sokkel bij de brug een Kameleon-boot neer te zetten groeide uit tot het themapark Kameleondorp, dat in 1994 werd geopend. Tegenwoordig heet het Kameleon Terherne en bestaat het uit de Kameleonboerderij, het Kameleoneiland en een botenstation vanwaar rondvaarten en veerdiensten naar het eiland vertrekken. Bij dat botenstation staat ook een standbeeld van Hotze de Roos.

De boeken tot leven gebracht

In de Kameleonboerderij is het dorpje Lenten nagebouwd. Hier vind je het huis van de Klinkhamertjes en de smederij van vader Klinkhamer. Iets verderop staat molen de Woudaap, met daarnaast een wand met alle boeken van de Kameleon erin. Boven is een werkkamer van Hotze de Roos en tekenaar Gerard van Straaten ingericht.

kameleon-terherne-boekenwand

Vanuit dit overdekte dorp loop je zo naar de rondvaartboot, die wordt geduwd door de Kameleon. Tijdens de rondvaart gaan de boeken nog verder voor je leven door de verhalen die onderweg worden verteld: “Kijk, dat is het zolderraampje van waaruit Sietse en Hielke het huis van de dokter konden zien. En in dat huisje daar woonde Gerben Zonderland. Lekker dicht bij het land van de boer waarvoor hij werkte, anders kwam hij altijd te laat. Dat brugwachtershuisje daar, dat is tegenwoordig onbemand. De brugwachter had er geen zin meer in nadat Sietse en Hielke twee gloeiend hete kwartjes in z’n klomp hadden gedaan. Sindsdien houdt hij de brug op afstand in de gaten, via camera’s – zwaai maar even! En zie je daar de vakantiehuisjes? Dat was het land van de arme boer Knol. Sietse en Hielke zetten voor de grap een bord ‘Camping’ bij zijn land en met het geld van alle mensen die bij hem kwamen kamperen, heeft hij die vakantiehuisjes neergezet.”

We varen ook nog langs de Mariahoeve, waar in de film een zwemwedstrijd wordt gehouden. “Bij de opnames was het water maar zes graden. De figuranten wisselden elkaar af, maar van Gerben (Maarten Spanjer) was er maar één, dus die had pech. Toen raakte hij ook nog zijn zwembroek kwijt en die schijnt hier nog steeds rond te drijven…”

Als we het Kameleoneiland naderen, zien we de windmolen die tijdens de storm in de eerste film in beeld komt. In werkelijkheid zorgt hij ervoor dat het eiland goed nat blijft. Want op Kameleoneiland mag je lekker vies worden op de moeraspaden – en daarna weer schoon door een duik in het meer.

In de zomer kun je Sietse, Hielke, hun vader en Gerben hier tegen het lijf lopen. Maar ook zonder dat is het in Terherne goed gelukt om de wereld van Hotze de Roos tastbaar te maken.

kameleon-terherne-huis-klinkhamers-rondvaart

Reageer:

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *